بررسی تنوع ژنتیکی جرم پلاسم بادام زمینی با استفاده از صفات مورفولوژیکی

به منظور ارزیابی تنوع ژنتیکی ژرم پلاسم بادام زمینی بانک ژن گیاهی ملی ایران از لحاظ صفات مهم مورفولوژیکی، 76 ژنوتیپ بادام زمینی طی سال زراعی 1381 در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در دو تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه گیلان کشت شدند. صفات مورفولوژیک براساس دستور العمل انستیتو تحقیقات بین المللی گیاهان زراعی مناطق گرمسیری نیمه خشک (icrisat) اندازه گیری شدند. این صفات شامل طول غلاف، عرض غلاف، تعداد دانه در غلاف، نسبت وزن دانه به وزن غلاف، وزن دانه، طول دانه، عرض دانه، تعداد غلاف در گیاه، تعداد دانه در گیاه ، وزن غلاف در گیاه و وزن دانه در گیاه بود. تجزیه و تحلیل داده ها نشان داد که همبستگی مثبت و معنی دار بین وزن دانه با طول و عرض دانه و طول و عرض غلاف وجود داشت. همچنین تعداد غلاف در گیاه با تعداد دانه در گیاه و وزن غلاف همبستگی مثبت و معنی داری داشت. سه مؤلفه اول حاصل از تجزیه به مؤلفه های اصلی، 72 درصد از کل واریانس متغیرهای اولیه را توجیه کردند. مؤلفه اصلی اول بیشتر متأثر از صفات عملکرد دانه، تعداد دانه در گیاه، طول، عرض و وزن دانه ، تعداد غلاف در گیاه، وزن غلاف در گیاه و عرض و طول غلاف بود. تجزیه خوشه ای براساس روش وارد با استفاده از ضریب مجذور فاصله اقلیدسی ژنوتیپ های بادام زمینی را به سه گروه تقسیم بندی کرد. نتایج حاصله نشان داد که نمونه های مورد مطالعه تشابه بالایی (متوسط فاصله اقلیدسی 19/0) با یکدیگر داشتند، بنابراین پیشنهاد می شود در تحقیقات آتی ضمن گسترش پایه ژنتیکی جرم پلاسم بادام زمینی، برای تکمیل و ارزیابی بهتر تنوع ژنتیکی ژرم پلاسم از نشانگرهای مولکولی استفاده شود.